Een groep inwoners van Castricum is fel tegen de gemeentelijke plannen voor een spoortunnel en wegafsluitingen in het dorpscentrum. Op een inspraakavond op het gemeentehuis namen elf Castricummers het woord, in een poging de gemeenteraad te overtuigen om de plannen de blokkeren.
Het college van burgemeester en wethouders (B&W) presenteerde vorige week de plannen om het dorpscentrum van Castricum veiliger en aantrekkelijker te maken. Dat wil B&W doen door een ‘knip’ te maken in de drukke Dorpsstraat, dus door de straat deels autoluw te maken. Om gemotoriseerd verkeer via een voorkeursroute te leiden, wil B&W ook knippen in omringende straten. B&W pleit daarnaast voor de langere termijn voor de bouw van een tunnel onder het spoor bij de Beverwijkerstraatweg. De combinatie van de maatregelen moet het dorpshart een prettiger en veiliger winkelgebied maken en de drukke spoorovergang ontlasten, zeggen wethouders Roel Beems (o.a. economie) en Valentijn Brouwer (o.a. verkeer). De gemeenteraad moet de plannen goedkeuren. De insprekers hebben net als boze buurtbewoners het idee dat B&W al plannen gemaakt heeft, en die via de gemeenteraad erdoorheen wil drukken. Daarom vestigen de insprekers hun hoop op de 25 gekozen mede-inwoners.
Beide wethouders zitten tijdens de inspraakavond aan de grote, ronde tafel. Daaromheen een groot deel van de raadsleden en enkele commissieleden van Castricum. Zij luisteren naar elf inwoners die één voor één vijf minuten de tijd krijgen om hun verhaal te doen. De publieke tribune zit stampvol. Al voor de tweede keer deze maand – zeker niet gebruikelijk in Castricum.
Raadsleden gefrustreerd over achterhouden rapport
De wethouders nemen op deze inspraakavond in principe geen deel aan het debat; ze hoeven alleen te luisteren. Brouwer krijgt echter al vóór de eerste inspreker een vraag van VVD-raadslid Krouwel. Waarom de gemeenteraad geen inzage krijgt in een rapport van ProRail, dat volgens Krouwel essentieel is om een compleet beeld van de situatie te krijgen. Zijn vraag wordt gedeeld door raadslid Ebels van D66, die het rapport van ProRail het liefst ook beschikbaar wil stellen aan insprekers. ‘Zij spreken nu op basis van onvolledige informatie. Ik heb daar grote moeite mee en wil mijn verontrusting hierover uitspreken.’
Wethouder Brouwer zegt de oproep te begrijpen en heeft ProRail al gevraagd om een overleg te organiseren om het rapport rondom een spoortunnel in Castricum uit te leggen. Waarbij hij aangeeft dat er mogelijk niet één allesomvattend rapport is. Krouwel: ‘Het maakt mij niet uit of het een kort A4-blaadje of een heel rapport is, ik wil weten met welke argumenten er conclusies getrokken zijn.’ Zijn redenatie krijgt steun van een deel van de publieke tribune.
‘We vragen ons af welk probleem u als college wil oplossen’
De insprekers – alle elf mannen – uiten op verschillende manieren kritiek op de plannen van B&W. Zo vraagt een meerderheid van de sprekers zich af of B&W de problemen rondom het spoor en de Dorpsstraat niet uitvergroot. Een mening die ook naar voren kwam toen het vorige B&W – na fikse vertraging – in 2021 een experiment hield met een autoluwe Dorpsstraat en diverse wegafsluitingen in de buurt. De rommelige test leidde tot een spoedvergadering in de gemeenteraad en tientallen boze buurtbewoners.
De heer Van Beek was er één van. ‘Een jaar geleden zat ik hier ook’, zegt hij, voorovergebogen op de insprekersstoel. ‘De conclusies van het pilotrapport waren duidelijk: de test werd niet als positief ervaren door buurtbewoners en ondernemers. Dat gaf ons de geruststelling dat het plan de ijskast in zou gaan en we er vanzelf over zouden horen. Maar nu is het de vraag of er al een besluit genomen is of niet. [..] Ik stel echt de vraag om samen in overleg te gaan zonder dat er al zaken vastliggen over knippen. Houd de Dorpsstraat een doorgaande straat en laat knippen aan onze kappers over.’
Ook Frank Brakenhoff nam een jaar geleden het woord in de raadszaal. Nu zit hij er weer. Brakenhoff kijkt de raadsleden aan en zegt: ‘Het is denk ik wel duidelijk. Wij zijn het als bewoners niet eens met de plannen van het college. We zijn als bewoners nooit meer gehoord na de evaluatie en vragen ons af welk probleem u als college wil oplossen. Als bewoners missen wij communicatie vanuit de gemeente.’ Hij krijgt voorzichtig geklap vanaf de publieke tribune.
Inwoners vrezen meer overlast
Een andere bewoner vraagt zich af waarom het college na de teleurstellend verlopen proef vorig jaar nu een ‘bijna identiek idee, zonder concreet uitwerkingsplan’ presenteert. ‘De Dorpsstraat afsluiten zonder aanwezigheid van vervangende infrastructuur is problematisch.’ Die mening wordt door veel van de aanwezige Castricummers gedeeld. Zij wonen veelal in buurten die met de voorgestelde ‘knips’ meer (gemotoriseerd) verkeer kunnen verwachten. Zij zitten hier – logischerwijs – niet op te wachten. Ze vrezen voor hun rust, trillingen in huis, de verkeersveiligheid, parkeermogelijkheden en doorstroming. Een inspreker die aan de Verlegde Overtoom woont, zegt: ‘Ik heb schade aan de voorgevel van mijn huis door de trillingen die komen uit een autodrempel in de straat.’
De markt op vrijdag, die de Dorpsstraat deels autoluw maakt, is voor veel omwonenden al geen pretje. Zij vertellen de raads- en commissieleden over extra drukte, foutparkeerders en overlast door trillingen.
Terrasondernemers
Een andere mening die meermaals naar voren komt tijdens de inspraakavond, is wie er blij wordt van een autoluwe Dorpsstraat. Wethouder Beems voorspelt een aantrekkelijker winkel- en horecagebied. De insprekers delen die verwachting niet. De heer Lute steekt zijn mening niet onder stoelen of banken. ‘Beter gaat het in de Dorpsstraat niet worden voor winkeliers en ondernemers. Het is geen aantrekkelijke winkelstraat en dat gaat het ook nooit worden.’
Voor terrasondernemers pakt een autoluwe Dorpsstraat wel degelijk positief uit, zo is uit de pilot van vorig jaar gebleken. Met hun ruimere terrassen en rustigere straat was het voor bezoekers prettiger vertoeven. Sommige insprekers wijzen op die verruimde terrassen, waar de gemeente in de coronajaren toestemming voor gaf. Van Beek noemt de verruimde terrassen fantastisch, maar vraagt zich af of die nóg groter moeten worden.
Inwoners bezorgd over spoortunnel in Castricum
De insprekers zijn ook bezorgd over het plan voor een spoortunnel in Castricum. ‘Het voorstel dat er nu ligt, is voor mij onbegrijpelijk’, zucht een oudere inwoner die naar eigen zeggen al vijftig jaar rapporten en voorstellen leest over de overgang aan de Beverwijkerstraatweg. ‘Ik heb voor het eerst ingesproken in 1972. Nu wil de gemeente een onhaalbare tunnelbak bouwen. Als het huidige voorstel wordt overgenomen, zal ik het tijdens mijn leven niet meer meemaken dat dit probleem opgelost wordt.’
De lokale afdeling van de Fietsersbond is blij met de intentie van B&W om de dorpsstraat autoluw te maken en de verkeersveiligheid van de spoorwegovergang te verbeteren. Dat zegt woordvoerder Alex van der Leest als hij plaatsgenomen heeft op de spreekstoel. ‘Toch zien wij in deze plannen tot dusver erg weinig aandacht voor de veiligheid van voetgangers en fietsers. Wij zijn ook niet blij met de lange termijnplannen; een tunnel is slecht voor de verkeersveiligheid van Castricum. Waarom gaat de gemeente niet aan de gang met het plan van de Fietsersbond om dit plan verder uit te werken?’
Van der Leest krijgt steun van Evert Hofland, die spreekt namens het Comité Centrumtunnel Nee. Deze groep telt vijftien leden. Volgens Hofland is het probleem ‘kleiner dan het voorgesteld wordt’. Het comité pleit voor een gelijkvloerse oplossing rondom de spoorwegovergang en hoopt dat de gemeente meer onderzoek wil doen naar eventuele overlast op de Mient en Ruijterweg. Het Noordhollands Dagblad heeft hier een interessant artikel over geschreven.
Idee: een spoortunnel maar extra overgang in Castricum
Hans van Dongen stelt aan wethouder Brouwer de vraag of hij onderzoek wil laten doen naar een nieuwe optie. Een die pleit voor een nieuwe spoorwegovergang bij het Bonhoeffercollege – dat aan het spoor grenst – en de overgang laat aansluiten op de Laan van Albert’s Hoeve. ‘Het veiligheidsprobleem verdwijnt dan omdat de drukte afneemt, waardoor een dure tunnel niet meer nodig is.’ Maar is dat plan niet voor tachtig procent gelijk aan de Zuidoostroute, vraagt GroenLinks-raadslid Brinkman de inspreker. Die vindt van niet omdat de randweg anders zou lopen. Brinkman toont zich niet overtuigd. ‘Er zijn destijds 2500 handtekeningen opgehaald tegen de Zuidoostroute.’ Brouwer gaat op de avond niet in op het voorstel om de optie van Van Dongen nader te onderzoeken.
Politiek spreekt 22 december weer over spoortunnel in Castricum
Het moge duidelijk zijn dat een deel van de Castricummers fel tegen een spoortunnel en/of wegafsluitingen in het dorpshart is. Frank Brakenhoff stelde de vraag die breed gedeeld werd onder de aanwezigen: ‘Waarom koppelt het college drie dossiers aan elkaar? Dus het veiliger maken van de Dorpsstraat, het aantrekkelijker maken van het dorpshart en het aanpakken van de spoorwegovergang aan de Beverwijkerstraatweg?’
De gemeenteraad van Castricum behandelt de plannen van het college op 22 december. Om 19:30 start de behandeling van de maatregelen voor de korte termijn (zoals knippen in straten) en om 21:00 volgt de behandeling van maatregelen voor de lange termijn (de eventuele spoortunnel).
