De waarnemend burgemeester van Castricum heeft ingegrepen bij de werving van een nieuwe gemeentesecretaris. Ook startte zij een vertrouwelijk integriteitsonderzoek om uit te zoeken of er sprake was van belangenverstrengeling in Castricum. Drie politieke partijen hadden om een integriteitsonderzoek gevraagd omdat het bureau van de interim-gemeentesecretaris betaald kreeg om een nieuwe gemeentesecretaris te vinden. Nu dit onderzoek is afgerond, uiten de partijen felle kritiek op de keuze voor het bureau in kwestie.
Onderstaand artikel is gebaseerd op gesprekken met betrokken, eerdere berichtgeving, een gesprek met waarnemend burgemeester Karen Heerschop en inzage in vertrouwelijke documenten van de gemeente Castricum die op 7 augustus geopenbaard zijn door Heerschop. De gemeenteraad heeft de openbaring vooraf goedgekeurd. Het gesprek met de burgemeester en toegang tot documenten volgt een week nadat nieuwsuitcastricum.nl onthulde dat er sprake is van belangenverstrengeling bij de gemeente Castricum. Iets dat Heerschop en het college ontkennen. Volgens hen is de procedure juridisch kloppend en kun je alleen een moreel oordeel vellen over de situatie. De gemeente ‘betreurt’ de situatie. Wim van Twuijver, de interim-gemeentesecretaris die een belangrijke rol speelt in het verhaal, weigert ondanks herhaalde verzoeken in gesprek te gaan met deze website.
Hieronder een reconstructie van de afgelopen maanden en politieke reacties van vandaag.
Waar hebben we het over?
De gemeentesecretaris is de belangrijkste adviseur van de burgemeester en de vier wethouders van Castricum. De gemeente huurt via het bureau GNGMKRS Wim van Twuijver sinds juni 2022 in als interim-gemeensecretaris. Van Twuijver is ook vennoot en algemeen directeur van het bureau CTMH.
CTMH is begin dit jaar door het college van toenmalig burgemeester Toon Mans en wethouders (van GroenLinks, Lokaal Vitaal, VVD en CDA) voorgedragen voor de wervingsklus om een nieuwe gemeentesecretaris te vinden. Een klus waar een bedrag van vijftienduizend euro mee gemoeid is. Het presidium, bestaande uit (plaatsvervangend) fractievoorzitters van de acht lokale politieke partijen, is eind mei vertrouwelijk geïnformeerd over het collegevoornemen om voor CTMH te kiezen. CTMH zou het beste bureau voor deze klus zijn, redeneert het college. De politieke partijen uiten verbazing en kritiek, er vallen woorden als ‘onhandig’ maar ook ‘een integriteitsvraagstuk.’
Het presidium geeft aan ‘bedenkingen te hebben bij het rollenspel waarbij het bedrijf van de huidige gemeentesecretaris ook de werving voor de nieuwe secretaris voor zijn rekening neemt.’ En geeft het college het ‘dringende advies mee dit anders te organiseren en juridisch te toetsen of deze constructie wel toelaatbaar is.’ Het presidium ziet liever dat de wervingsklus door de BUCH-werkorganisatie of een ander, extern bureau gedaan wordt. Ook om (de schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen. Het zijn verzoeken, want het college is bevoegd om de wervingsklus zelf uit te zetten. De gemeenteraad mag alleen haar mening geven.
157,50 euro per uur
Het college laat de wervingsklus op verzoek van de raadsleden wel juridisch toetsen en antwoordt dat het is toegestaan om CTMH te betalen voor de werving. Onder andere omdat de inhuur van de interim gemeentesecretaris niet via CTMH maar via GNGMKRS verloopt. Aanvullende, vertrouwelijk gestelde vragen van PvdA en De VrijeLijst over de gang van zaken worden ook beantwoord, al zijn raadsleden ontevreden over de korte beantwoording. Tegen het dringende advies van de acht politieke partijen in gunt het college de wervingsklus aan CTMH zonder concurrerende bureaus om een offerte te vragen.
De vacature voor een nieuwe gemeentesecretaris verschijnt online; CTMH gaat aan het werk. Voor een uurtarief van 157,50 euro exclusief btw, antwoordt de waarnemend burgemeester desgevraagd aan nieuwsuitcastricum.nl. Dat tarief noemt zij marktconform. Van Twuijver werkt vanwege deze klus nu minder uren als gemeentesecretaris; nog maar 15 uur per week in plaats van 30. Zo ontstaat er bij CTMH ruimte om de nieuwe klus op te pakken. Het bureau denkt de uren te maken in een periode van twaalf weken.
Integriteitsmelding
PvdA, De VrijeLijst en inmiddels ook D66 leggen zich niet bij de keuze van het college neer en maken op 8 juni een officiële integriteitsmelding bij waarnemend burgemeester Heerschop. In een vertrouwelijke brief – nu ook geopenbaard – ‘melden we bij u een vermoeden van integriteitsschending door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Castricum inzake het proces werving en selectie nieuwe gemeentesecretaris. We vragen u een onderzoek in te stellen en ons daarover te rapporteren.’ De partijen vermoeden dat het college een commerciële gunst verleend heeft aan CTMH door de klus te gunnen. ‘Dat wekt de schijn van belangenverstrengeling en een vermoeden van integriteit, en brengt de onafhankelijke advisering door de gemeentesecretaris aan het college in gevaar.’
Burgemeester Castricum start integriteitsonderzoek
De drie partijen willen met Heerschop in gesprek. Dit gebeurt op 14 juni. Heerschop besluit na dit gesprek om inderdaad een integriteitsonderzoek in Castricum in te stellen. En ze wacht de uitkomsten van haar eigen onderzoek niet af, maar grijpt na het gesprek met de partijen al in. Ze neemt de regie over de selectieprocedure over van CTMH, zo is te lezen in haar eigen integriteitsonderzoek. ‘De sollicitanten zijn door de BUCH-organisatie uitgenodigd en niet door CTMH. In totaal waren er 25 sollicitanten, 15 daarvan waren in potentie geschikt.’
Deze website heeft Heerschop gevraagd waarom zij al na het gesprek, en dus nog vóór het starten van het integriteitsonderzoek, de regie over de selectieprocedure overnam. Dat was ‘om de door de fractievoorzitters aangevoerde schijn van belangenverstrengeling op dat moment verder te voorkomen’, antwoordt ze. Het betekent niet dat ze op dat moment een oordeel had, benadrukt ze.
Heerschop, twee (wisselende) wethouders en de griffier voerden in de periode erna gesprekken met vijf sollicitanten, gevolgd door een tweede gesprek met twee overgebleven kandidaten. Ook een ambtelijke adviescommissie zat om tafel met beide kandidaten, waarna er unaniem gekozen werd voor Hélène Bakker als nieuwe gemeentesecretaris van Castricum.
Volgens PvdA, een van de aanvragers van het integriteitsonderzoek, heeft CTMH de wervingsopdracht niet afgemaakt omdat Heerschop in juni de regie overnam. Het ingrijpen heeft ‘waarschijnlijk een beperkte invloed op het aantal uren omdat de meeste tijd gaat zitten in de werving’, verklaart de burgemeester desgevraagd. De getekende offerte voor CTMH slaat op een bedrag van circa vijftienduizend euro. De gemeente kan desgevraagd niet aangeven of CTMH al een factuur gestuurd heeft en zo ja, met welk bedrag.
Partijen ontevreden over uitkomsten integriteitsonderzoek Castricum
Nu het integriteitsonderzoek in Castricum is afgerond, concludeert Heerschop dat ‘het college juridisch juist heeft gehandeld. Blijft over de morele vraag. [..] Nu achteraf kun je zeggen dat het verstandiger was geweest om de opdracht breder uit te zetten en dus meerdere offertes aan te vragen. Dit om elke schijn van belangenverstrengeling of commerciële gunning te voorkomen. Ook is het verstandig om in de toekomst bij de werving van soortgelijke functies een formeel collegebesluit te nemen met een duidelijke motivatie waarom gekozen wordt voor een specifiek bureau.’
PvdA, De VrijeLijst en D66 vinden dat hun melding nu is afgerond, maar zijn ontevreden over de uitkomsten van het onderzoek. Zo meldt PvdA: ‘het college had nooit een commerciële opdracht mogen geven aan de man die al op dure inhuurbasis voor het college werkte. [..]. Onze conclusie is: CTMH / Van Twuijver had nooit deze opdracht mogen aannemen en zou de vijftienduizend euro terug moeten geven aan de gemeente.’ Ook De VrijeLijst is van mening dat ‘het niet hoort dat je als lid van het college je eigen bedrijf een opdracht gunt. Ook al mag het juridisch – dit is onethisch gedrag! Een ambtenaar beloont zichzelf met vijftienduizend euro voor een klusje van enkele uren.’
Lessen voor de toekomst
Volgens PvdA, De VrijeLijst en D66 mist in het integriteitsonderzoek een duidelijk onderdeel over de eventuele schending van de integriteitscode door het college van burgemeester en wethouders. Heerschop blijft erbij dat die code niet geschonden is omdat er geen sprake zou zijn van belangenverstrengeling. Een hoogleraar integriteit oordeelde vorige week heel anders. De drie politieke partijen schrijven nu aan Heerschop: ‘We stellen op basis van uw onderzoek en uw verslag daarvan niettemin vast dat u die mogelijke schending van de integriteitscode erkende door op 14 juni de opdracht aan CTMH deels te herroepen door de selectie van kandidaten en de gesprekken met kandidaten over te nemen onder uw eigen regie. Daarbij geeft u nu in uw conclusie aan dat in de toekomst voor werving bij vacatures meervoudig onderhands moet worden uitgevraagd om elke schijn van belangenverstrengeling te vermijden.’
Wil je elke zondag een gratis e-mail ontvangen met alleen écht nieuws uit Castricum? Meld je hieronder aan.
